PACS (Picture Archiving and Communication Systems - Görüntü Saklama ve İletişim Sistemleri): Görüntülerin saklanması, erişimi, dağıtımı ve sunumu için kullanılan yönetim sistemlerine verilen genel addır. Tıbbi görüntülerin saklanması için dünyada kullanılan en yaygın görüntü biçimi DICOM'dur.
PACS; röntgen, ultrason, MR, bilgisayarlı tomografi, mamografi gibi tıp alanında kullanılan görüntü kaydedici cihazların sağladığı görüntülerin tek bir kaynaktan yönetilmesini sağlar. PACS kurulumundan, görüntü işleme ve değerlendirme süreçleri tamamlandıktan sonra, istemde bulunan doktorun kendi bilgisayarından, radyoloji uzmanının raporuna ve ekindeki görüntülere erişebildiği, bunları hastanın diğer bulguları ile birlikte değerlendirebildiği ve gerekli durumlarda, görüntülerin, amacına uygun çözünürlüklerde, kurum ağının dışındaki kişi veya kurumlara iletilebildiği bir iletişim sistemi anlaşılmalıdır.
Bu anlamda bir görüntü ve iletişim yönetimi sağlanabilmesi için PACS'ın RIS (Radyoloji Bilgi Sistemi) ile bütünleşik çalışması, PACS'ın mimarisinin merkezinde RIS'in yer alması gereklidir.
PACS sistemlerinin iki temel kullanım alanı vardır:
- Radyolojik görüntülerin basılmasını ortadan kaldırmak: PACS sistemleri, film arşivleri gibi kâğıt tabanlı tıbbi görüntüleri ortadan kaldırmaktadır. Dijital yedekleme birimlerinin ucuzlamasıyla, PACS hem maliyet açısından hem de saklama alanı açısından film arşivlerinden daha avantajlı hale gelmiştir. Aynı sağlık merkezinde çekilen görüntülere anında erişim sağlanabiliyor olması PACS’ın film arşivlerine olan bir diğer üstünlüğüdür.
- Uzaktan erişim: PACS, geleneksel yöntemlerle mümkün olmayan, sağlık merkezi dışından görüntülere erişebilmeyi ve raporlayabilmeyi mümkün hale getirmiştir. Tele-radyoloji sistemleri sayesinde farklı yerlerde bulunan doktorlar aynı görüntülere ve aynı bilgilere aynı anda erişebilmektedir.